Balans opgemaakt
Na afloop van onze drie weken in Nepal is het tijd om de balans op te maken. Wie de dagelijkse blogjes over ons verblijf heeft gelezen, krijgt mogelijk de idee dat het grotendeels koek en ei is hier. Mocht dat zo zijn, dan heb ik jullie lezers onbewust en ongewild op het verkeerde been gezet. Zonder kwade bedoelingen, maar ik hou ondanks alles van land en volk en ben nu eenmaal een fles-half-vol-mens en zie het liefst het positieve in mensen en mijn omgeving.
Deze blogjes zijn eerst en vooral geschreven om per dag aan gegeven wat we hebben gedaan. Voor het ordenen van de achterliggende gedachten en gevolgen voor het werk van 4 Smiling Faces heb ik meer tijd nodig om die helder voor ogen te krijgen. Die helderheid is er nu en wil ik graag met jullie delen.
Nepal
Na een noodgedwongen bezoek-pauze van ruim drie jaar ervaar ik de terugkeer in Nepal, en vooral in de hoofdstad Kathmandu, als tamelijk schokkend. Waarom? Omdat er in die jaren weinig is veranderd. Het is nog steeds dezelfde chaotische, luidruchtige en vervuilde stad die het eerder ook was: slechte wegen met goede stukken, goede wegen met slechte stukken; overal zwerfvuil, echt tonnen; stof en smog. Verder onvoltooide infrastructuurprojecten die zo mooi leken toen er mee werd begonnen, maar op 60-80% geheel of volledig zijn stilgevallen. Dat laatste heeft met een aan zekerheid grenzende waarschijnlijkheid te maken met een hardnekkig en kennelijk moeilijk uitroeibaar probleem: corruptie.
En dan heb ik het nog niet eens over de overvloed aan bewijs voor menselijk en dierenleed: je hoeft in Kathmandu niet goed je best te doen om mensen te zien die weinig of niets hebben en je struikelt zowat over de verwaarloosde en vaak gewonde straathonden. Die beelden zijn echt hartverscheurend.
Het moge duidelijk zijn dat – net als elders in de wereld – de afgelopen twee coronajaren in Nepal niet gemakkelijk zijn geweest. Want ook hier heeft de pandemie hard en onverbiddelijk toegeslagen. Desondanks zou je toch iets van vooruitgang willen en moeten zien; in ieder geval meer dan verscherpte douanecontrole op het vliegveld en de upgrade van het luchthavengebouw.
Wat hier in Kathmandu overduidelijk zichtbaar is, is het totale gebrek aan zorg en verantwoordelijkheidsgevoel voor de openbare ruimte. Ik moet de eerste vuilnisbak nog ontdekken. Uitzonderingen daargelaten laten de meeste mensen hun afval gewoon uit hun handen vallen; gaten in het wegdek worden vakkundig omzeilt, maar niet gerepareerd; de slechte toegankelijkheid en begaanbaarheid van stoepen zijn totaal geen issue. Dat is gewoon zo en wordt voor kennisgeving aangenomen.
Dat is de omgeving waarin de tehuizen die we ondersteunen opereren. Het is de dagelijkse werkelijkheid voor de kinderen en jonge mensen die we helpen. Het is ook deels de verklaring (lees geen excuus) voor de situatie in de tehuizen.
DRC
Zoals aangegeven in mijn bijdrage van 10 april was ik ‘een beetje in shock’ over de situatie in het tehuis. Met het voordeel van achteraf terugkijken kan ik zeggen dat ik ‘een beetje’ weg had moeten laten. Ik ken de DRC niet anders als een schoon en opgeruimd tehuis, maar nu was er veel rommel door bouwwerkzaamheden, bladderende verf en beschadigd sanitair. Op mij maakt het de indruk van gebrek aan zorg en verantwoordelijkheidsgevoel. Zien ze zelf niet hoe het er uit ziet of kan het ze niet schelen, dat is de vraag. Voor mij is helder dat er minimaal heel flink moet worden opgeruimd, schoongemaakt en vooral beter moet worden onderhouden.
De snelle en oppervlakkige passant zou het kunnen laten bij het ‘een schop onder de kont geven’ van de betrokkenen, maar daarmee doe je hen, de DRC en vooral de kinderen te kort. Veel te kort. Het tehuis is gevestigd in een van de overheid gehuurd pand waar men – vanwege monumentale waarden – niets aan mag veranderen. Zo is de trap naar de bovenverdieping al een uitdaging voor mensen zonder enige handicap, laat staan voor mensen met.
Daarom hangt de was ook beneden te drogen, wat rommelig oogt, terwijl het prima boven uit het zicht kan hangen. Maar daar kunnen verreweg de meeste kinderen niet komen en dus gaat die oplossing niet door. Ook aan de indeling, drempels en deuropeningen mag niets gebeuren. Dus raken deze nogal eens beschadigd door rolstoelen en dergelijke wat niet bijdraagt aan een goed verzorgde omgeving. Voor alle veranderingen moet tevoren toestemming worden gevraagd aan de autoriteiten, die het overduidelijk weinig kan schelen dat het leven van de veelal gehandicapte gebruikers van het pand ernstig wordt gehinderd.
In acht genomen de bijkomende overheidseis dat de slaapvertrekken en sanitaire voorzieningen voor jongens en meisjes beter moeten worden gescheiden, is het de vurige wens van de DRC om elders een geheel nieuw gebouw neer te zetten. Met alle benodigde voorzieningen: ramps, invalidetoiletten, goed schoon te houden, veel bergruimten, goede toegankelijkheid en nog veel meer. Want de DRC wil de kinderen die ze opvangt graag de beste omgeving bieden waarbij aandacht voor de omgeving – zowel binnen als buiten het tehuis – juist heel belangrijk is. Op de huidige locatie is dat gewoonweg niet te realiseren.
Enkele jaren geleden liep de aankoop van grond voor de nieuwbouw uit op een enorm fiasco doordat de toenmalige DRC-voorzitter grootschalig bedrog pleegde en niet schroomde om de DRC en menig vrijwilliger heel veel geld afhandig te maken. Gelukkig heeft hij zijn straf (een jarenlange gevangenisstraf) gekregen en heeft het huidige DRC bestuur schoon schip gemaakt. Alle schulden zijn afgelost. Dan is het wel weer logisch dat onderhoud aan het huidige onderkomen tijdens de pandemie enigszins op de achtergrond is geraakt
Tijd dus voor een nieuwe start op een geheel nieuwe locatie: in Gagalphedi, zo’n 10 kilometer buiten Kathmandu is een stuk land aangekocht voor de nieuwbouw. De locatie is prachtig, ruim genoeg, met een adembenemend uitzicht en de luchtkwaliteit is er zoveel beter dan in de stad. Het bestuur heeft geleerd van het bedrog van haar voorganger en heeft daarom deskundige hulp ingeschakeld, zodat dit keer alles juridisch goed is geregeld. Nu de inkt onder de landaankoop-overeenkomst droog is, is het tijd voor plannen maken. Als 4 Smiling Faces willen we dolgraag meedenken en helpen om dit mooie project van de grond te krijgen. Dat verdient de DRC, maar vooral ook de kinderen die er worden opgevangen.
Studiebeurzen
Na gesprekken met de ontvangers van onze studiebeurzen (zowel de huidige als inmiddels afgestudeerden) is het volstrekt helder dat deze letterlijk en figuurlijk van levensbelang zijn. Alle jonge vrouwen die we hebben gesproken zijn er duidelijk over: zonder de beurs van 4 Smiling Faces zouden ze op jonge leeftijd (16-18 jaar) zijn uitgehuwelijkt omdat hun families niet langer (financieel) voor hen kunnen zorgen. En na een huwelijk worden vrouwen in Nepal wat dat betreft de verantwoordelijkheid van de schoonfamilie. Waarschijnlijk waren ze dan ook al moeder van een of meerdere kinderen. Iets waar ze zonder uitzondering absoluut niet aan moeten denken. Ze willen zelf bepalen waar, wanneer en met wie ze trouwen. Voor hen is de beurs het verschil tussen geleefd worden en zelf je eigen leven leiden. Zonder onze hulp was hun leven ‘dark, so very dark’, verwoorde een van het.
NWCSS-weeshuis
Het NWCSS-weeshuis was altijd ons zorgenkindje, maar heeft de afgelopen jaren met overheidssteun behoorlijk wat upgrades gehad. De aardbevingsschade is hersteld, het terrein is afgebakend met een muur, de veiligheid is verbeterd en voorzieningen binnen zijn op orde. Of in ieder geval enorm verbeterd sinds ons laatste bezoek.
Maar ook hier geldt dat opruimen en schoonmaken te wensen overlaat. Nu is het natuurlijk ook niet gemakkelijk om een huis waar 26 kinderen wonen schoon en opgeruimd te houden, maar toch. Zelfs als je je westerse blik en maatstaven loslaat, kan je je toch niet onttrekken aan de gedachte dat hier met wat simpele ingrepen, discipline en vooral betrokkenheid en verantwoordelijkheidsgevoel een wereld is te winnen.
SHCOP
De buitenschoolse opvang SHCOP loopt op rolletjes en functioneert goed. Er is een duidelijke rolverdeling tussen het liefdevolle personeel en dito vrijwilligers, die ook wordt nageleefd. De dagelijkse routine voor de kinderen is helder en dat geldt ook voor de regels die er gelden. Er wordt dagelijks opgeruimd en schoongemaakt. Dat neemt niet weg dat er wensen zijn voor verdere verbeteringen, waarmee de zorg voor en opvang van de kwetsbare kinderen nog verder kan worden verbeterd.
Lotus Family
Ook bij de Lotus Family Foundation gaat het goed. Met veel liefde en zorg leiden Iman en Bini het reilen en zeilen van hun 15-koppige pleeggezin in goede banen. Huis en tuin zien er goed verzorgd uit en zijn overduidelijk een prettige omgeving voor de kinderen om in op te groeien.
Toch zijn ook hier veel punten die het leven voor het gezin nog beter kunnen maken. Een daarvan hebben tijdens deze reis al kunnen verwezenlijken: na 8 maanden is er eindelijk weer een wasmachine. Het behoeft geen uitleg dat dat een groot goed is voor een gezin met dertien kinderen.
Balans
Per saldo is de conclusie gerechtvaardigd dat er nog meer dan genoeg uitdagingen zijn voor 4 Smiling Faces. De grootse is wel het overtuigen van betrokkenen dat zorg, aandacht en verantwoordelijkheid voor de omgeving (binnen de tehuizen) begint bij jezelf. In de Engelse taal is daar een mooi woord voor: houseproud. Daar ontbreekt het hier nog wel eens aan. Leading by example, maar dan wel door het goede voorbeeld te geven! Daarmee lever je een wezenlijke bijdrage aan de gezondheid en welzijn van de kinderen.
Het is hard en ook pijnlijk om vast te stellen dat sommige eerder gedane projecten in ieder geval deels door gebrek aan zorg in slechte staat verkeren. Daar moeten we het gesprek over aangaan, want dat moet veranderen. Ook moeten we constateren dat we niet alles kunnen veranderen. De zorg voor de openbare ruimte, de aanpak van corruptie en de voltooiing van de infrastructuur liggen buiten onze invloedsfeer.
Wat in al die jaren niet is veranderd, is de spirit van de Nepalezen: zij klagen niet, zitten niet bij de pakken neer en gaan gewoon door met er het beste van te maken. De mensen zijn en blijven vriendelijk, open en behulpzaam. Maar als je even verder kijkt dan je neus lang is en je oor te luisteren legt, zie en hoor je de echte verhalen waar men over het algemeen niet mee te koop loopt. Nepal en haar inwoners hebben door de jaren heen veel (natuur)rampen en ellende (geweld, verdeeldheid) moeten doorstaan, maar ondanks al die tegenspoed is het nog steeds een sterk, trots en onafhankelijk land en volk dat niet opgeeft. Nooit.
Als 4 Smiling Faces moeten we doen wat we kunnen: langzaam maar zeker de hele waslijst aan projecten afwerken waar we de komende maanden en jaren flink mee aan de bak moeten. Dus, handen uit de mouwen en aan de slag. Wordt ongetwijfeld vervolgd.
Op een persoonlijke noot: bezoek aan een land als Nepal maakt mij altijd weer duidelijk dat ik me als meisje bijzonder gelukkig mag prijzen dat ik in Nederland ben geboren. Ik zal nooit beweren dat Nederland perfect is, want we weten allemaal dat dat zeker niet het geval is, maar in vergelijking met Nepal is ons land op heel veel fronten zoveel beter. Zeker voor het vrouwelijke geslacht.
André, dank voor je goede gezelschap en waardevolle input. Wat een mooi avontuur was het; ik ben blij dat ik het met jou mocht delen.
Vriendelijke groeten,
Tjitske Weersma, founder
